Hoeveel een erfgenaam krijgt, hangt af de omvang van de nalatenschap. De nalatenschap bestaat uit de waarde van de goederen onmiddellijk na het overlijden. Het moment van overlijden is dus bepalend.
Bij familiebedrijven leidt het vaststellen van de waarde regelmatig tot discussie. Over de waarde van zo’n familieonderneming wordt steeds vaker geprocedeerd. Hoe voorkom je problemen bij de waardering van de familieonderneming na overlijden?
Is familiebedrijf maatschap?
Vaak is het familiebedrijf een maatschap. In de maatschapsovereenkomst wordt afgesproken dat het bedrijf door één van de kinderen mag worden voorgezet tegen een bepaalde waarde. Dat kind neemt het aandeel van de overleden ouder dus over tegen een vooraf afgesproken waarde. Op het moment van overlijden, kan de economische waarde van het bedrijf veel hoger zijn dan die afgesproken waarde. Daardoor lijkt het dat het kind dat het bedrijf voortzet wordt bevoordeeld en de andere erfgenamen achter het net vissen.
Maatschapscontract én testament
Je voorkomt problemen door in het maatschapscontract én het testament duidelijk op te schrijven wat de bedoeling is en waarom van een bepaalde waarde wordt uitgegaan.
Tip: neem de afgesproken waardering en de achterliggende gedachte in maatschapscontract én testament op.
Bedrijf voortzetten
In praktijk is het vaak de bedoeling het bedrijf te laten voortzetten tegen betaling van bedrag waarbij nog net winst wordt gemaakt. De rechter zal dan niet snel uitgaan van een hogere waarde.
Dan wordt de net lonende voorzetting namelijk alsnog onmogelijk gemaakt, en dat is juist niet wat de erflater voor ogen had.
Lagere waardering is soms noodzakelijk
Dat kan betekenen dat de beoogde bedrijfsopvolger bedrijfsactiva in handen krijgt tegen veel lagere prijzen dan hun waarde in het vrije economisch verkeer. Toch is dan geen sprake van een schenking of bevoordeling. Immers, als de beoogde bedrijfsopvolger meer zou moeten betalen, zou hij het bedrijf niet rendabel kunnen voortzetten en zou de bedrijfsopvolging niet mogelijk zijn. De andere erfgenamen moeten de afgesproken waardering dan dus accepteren.
Tip: neem ook een meerwaardeclausule op in het maatschapscontract. Laat je hierover en over alle zaken rondom bedrijfsoverdracht en erfoverdracht goed adviseren en begeleiden door deskundigen.