Nu het doek is gevallen voor het opbouwen van pensioen in eigen beheer, moet je gaan kiezen wat je met het reeds in eigen beheer opgebouwde pensioen wilt gaan doen: afkopen, omzetten of de pensioenaanspraak ongewijzigd laten. In deze advieswijzer lees je meer over de keuze om het pensioen in eigen beheer af te kopen met een belastingkorting.
Afkoop met korting
Vanaf 1 juli 2017 kan je niet langer meer pensioen in eigen beheer opbouwen. Je mag dan ook geen bedrag meer toevoegen aan de reeds in de bv opgebouwde pensioenvoorziening. Dit opgebouwde pensioen kan je nog tot eind 2019 afkopen met een belastingkorting. Dat gaat in het kort als volgt:
Het in eigen beheer opgebouwde pensioen wordt eerst zonder fiscale gevolgen afgestempeld van commerciële waarde naar de fiscale balanswaarde. Met dit afstempelen geef je dus een deel van de pensioenaanspraak prijs, namelijk het verschil tussen de commerciële en fiscale waarde van de aanspraak. Zonder fiscale gevolgen wil zeggen dat de bv over het bedrag dat je prijsgeeft geen loonheffingen hoeft in te houden en te betalen. Aansluitend kan je de afgestempelde pensioenaanspraak tot en met 31 december 2019 in één keer volledig afkopen. Deze afkoop is belast, maar je krijgt wel een belastingkorting die afhankelijk is van het afkoopmoment.
In 2017 bedroeg de belastingkorting 34,5%. In 2018 is deze 25%. Er is dan loonheffing verschuldigd over 75% van de fiscale balanswaarde op 31 december 2015. De waardestijgingen na die datum zijn volledig belast. In 2019 bedraagt de belastingkorting 19,5%. Verder ben je geen revisierente verschuldigd.
Let op! De afkoopsom moet als loon uit vroegere dienstbetrekking in de aangifte loonheffingen worden aangegeven. Afhankelijk van jouw situatie is over de afkoopsom ook de werkgeversheffing Zvw (Zorgverzekeringswet) verschuldigd of de inkomensafhankelijke bijdrage Zvw.
Let op! Afkoop na 2019 is niet toegestaan. Doe je dat wel, dan betaal je loonheffing over de waarde in het economisch verkeer van de pensioenaanspraak (commerciële waarde) en ben je hierover 20% revisierente verschuldigd.
Extern verzekerd pensioendeel
Ook een extern verzekerd pensioendeel kan je in 2018 of 2019 nog afkopen, mits je dit deel op tijd hebt teruggehaald naar eigen beheer. De belastingkorting geldt echter niet voor dit deel. Op tijd wil zeggen dat je vóór 1 juli 2017 een terughaalverzoek hiervoor hebt ingediend bij de verzekeraar en deze jouw verzoek tot overdracht ook vóór die datum heeft ontvangen. De administratieve afhandeling kan dan, binnen de gebruikelijke termijnen, na 1 juli plaatsvinden.
Afkoop bij onderdekking
Ook wanneer sprake is van onderdekking – jouw bv heeft dan niet voldoende middelen om de pensioenverplichting aan jou volledig na te komen − is het soms mogelijk de pensioenaanspraak af te kopen. De bv moet dan in ieder geval wel voldoende middelen hebben om de verschuldigde loonheffing over de afkoop in te houden en af te dragen aan de Belastingdienst.
Heb je bij de bv ook nog een stamrecht of lijfrente, dan mag de afkoop van de pensioenaanspraak niet leiden tot aantasting van deze aanspraken. Afkoop is dan vaak niet mogelijk. Bij meerdere verplichtingen (zoals pensioen- en loonstamrechtverplichting) en onderdekking moeten namelijk de beschikbare middelen binnen de bv evenredig worden toegedeeld aan deze verschillende verplichtingen. Zet je het geld in voor de afkoop van het pensioen in eigen beheer, dan tast dit de dekking voor het loonstamrecht of de lijfrente binnen de bv onevenredig aan en dat is niet toegestaan.
Let op! Wat zijn de (on)mogelijkheden van afkoop bij onderdekking, is dit een verstandige optie en wat zijn de valkuilen? Laat je hierover goed adviseren.
Partner
Voor het afstempelen en de afkoop van pensioen in eigen beheer, is de toestemming van de partner vereist. Omdat dit ook gevolgen heeft voor zijn of haar (nabestaanden)pensioenrechten, moet jouw partner – en eventueel ook de ex-partner − schriftelijk instemmen met jouw keuze. Ook de partner zal hierover moeten worden geadviseerd. Het verdient de voorkeur dat dit door een andere adviseur gebeurt dan de eigen adviseur. Om mogelijke problemen in de toekomst te voorkomen, zijn goede afspraken noodzakelijk.
Omdat jouw partner ook een deel van zijn of haar pensioenrechten verliest, moet ook worden nagedacht over een mogelijke compensatie hiervoor. Afhankelijk van het huwelijksgoederenregime (gemeenschap van goederen of huwelijkse voorwaarden) is een passende compensatie zelfs geboden, omdat anders sprake kan zijn van een (belaste) schenking.
Let op! Of en hoe hoog een eventuele compensatie aan de partner moet zijn, hangt af van jouw persoonlijke situatie. Gangbare regels zijn hiervoor niet te geven. Voor een passende compensatie is directe betaling echter niet vereist.
Informatieplicht
Binnen één maand na het tijdstip van afkoop van de fiscale pensioenaanspraak, moet je de Belastingdienst hiervan op de hoogte brengen. Dat kan alleen met een speciaal informatieformulier dat te downloaden is van de website van de Belastingdienst. Op dit formulier moet je diverse gegevens invullen, zoals: persoonsgegevens, gegevens van de bv, de datum van afkoop, de fiscale (balans)waarde van de pensioenaanspraak op 1 januari 2015 en 31 december 2015 en de commerciële en fiscale (balans)waarde op de datum van afkoop.
Let op! Je moet binnen één maand na het tijdstip van afkoop van het pensioen in eigen beheer aan de informatieplicht voldoen. Anders beschouwt de Belastingdienst de pensioenaanspraak als ‘onzuiver’. In dat geval moet je per direct loonbelasting betalen over de commerciële waarde van de gehele pensioenaanspraak en ben je ook nog eens 20% revisierente verschuldigd.
Heeft jouw partner recht op een deel van het in eigen beheer opgebouwde pensioen, dan moet ook hij of zij het informatieformulier ondertekenen. De partner geeft de Belastingdienst daarmee te kennen schriftelijk in te stemmen met de keuze voor afkoop. Ook een eventuele ex-partner, die nog steeds recht heeft op een deel van de pensioenaanspraak, zal het informatieformulier moeten tekenen. Er moet per (ex-)partner een formulier worden ingevuld.
Let op! Kan of wil de (ex-)partner het informatieformulier niet ondertekenen, dan blijft jouw pensioenverplichting premievrij op de balans van de bv staan. Afkoop is in dat geval niet mogelijk.
Goed advies noodzakelijk
Laat je goed adviseren over de afkoop van pensioen in eigen beheer. Door de belastingkorting klinkt afkoop extra aantrekkelijk, maar dat is het niet altijd. Bovendien moet je nog steeds over een fors bedrag direct belasting betalen en dat geld is wellicht niet beschikbaar. Afkoop is dan niet mogelijk.
Let op! Het kabinet is van plan om in 2019 het aantal belastingschijven en de tarieven in de inkomstenbelasting te verlagen. Afhankelijk van jouw situatie kan het daarom wellicht voordeliger zijn om toch niet tot afkoop over te gaan. Laat je hierover goed informeren.
Koop je af, dan blijft er een nettobedrag over. Wat zijn de plannen hiermee? Haal je het bedrag naar privé of laat je het bedrag in de bv zitten, waardoor je een vordering op de bv hebt?
Nu je geen pensioen in eigen beheer meer kunt opbouwen, zal je ook na moeten denken over een toereikende 'buffer' voor een onbezorgde oude dag. Misschien is het verder pensioen opbouwen bij een verzekeringsmaatschappij een aantrekkelijke optie, of wellicht een oudedagslijfrente, het opzij zetten van geld voor de oude dag op een spaarrekening of jouw huis tegen die tijd hypotheekvrij verkopen? Waar je ook voor kiest, een goed advies is geen overbodige luxe.